Ο
Ανδρέας Ρηγόπουλος, που μ’ αυτόν ελπίζω να ασχοληθώ καμιάν άλλη φορά γεννήθηκε,
συμβολικά μας λένε την 25 η Μαρτίου μέσα σε ένα καράβι μεταξύ Πατρών και
Ιθάκης. Ζωντανή και ελκυστική φυσιογνωμία κοινωνικού πρωτοπόρου
ανάμεσα στους πρώτους, πρώτους της αρτιγέννητης δημόσιας νεοελληνικής ζωής,
είχε ότι χρειαζόταν για να αρέσει στον Ουγκώ. Ήταν σαν κι αυτόν δημοκράτης και
ταυτόχρονα φλογερός πατριώτης, υποστηρικτής των εθνοτήτων, ειδικά της Ιταλικής ένωσης
και ενθουσιώδης πρωτεργάτης της ιδέας για την ευρωπαϊκή ενότητα. Παίρνοντας
στις 25 Αυγούστου την εφημερίδα του-Drapeau Grec / Ελληνική Σημαία - που
τη διαβάζει με θερμό ενδιαφέρον ο Ουγκώ συγχαίρει το Ρηγόπουλο σημαιοφόρο της
ελευθερίας και τον ενθαρρύνει να εξακολουθήσει να εργάζεται για την ένωση των
λαών. Γιατί λέει “Στα πιο ένδοξα έθνη στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Γαλλία
πέφτει η τιμή να δώσουν το παράδειγμα .Αλλά - βιάζεται να προσθέσει –πρώτα - πρώτα
πρέπει να ξαναγίνουν κυρίαρχα. Πρέπει η Ελλάδα να αποτινάξει τον τουρκικό ζυγό,
πρέπει η Ιταλία να απαλλαγεί από την Αυστρία πρέπει η Γαλλία να γκρεμίσει την
Αυτοκρατορία. Όταν αυτοί οι μεγάλοι λαοί θα βρεθούν έξω από τα σάβανά τους,
θα φωνάξουν: Ένωση Ευρώπη! Ανθρωπότητα !Αυτού βρίσκεται το μέλλον: η φωνή της
Ελλάδας θα είναι μια από αυτές που θα ακουστούνε περισσότερο”.
Δυστυχώς
είναι πάρα πολύ αληθινό ότι μετά το 1829, η ελληνική υπόθεση βγαίνοντας από τη
δραματική και αν μπορούσα να πω θεαματική φάση της, έπαψε να ενθουσιάζει μια
κοινή γνώμη που τη χαρακτηρίζει καταρχήν η επιπολαιότητα, απροσεξία και
αστάθεια. Κι είναι εξίσου αληθινό ότι μερικές προσωπικότητες πάψανε να ακούνε
τη φωνή της καρδιάς τους που στα χρόνια της άδολης νεότητας τους τούς έκαμε
θερμούς οπαδούς του δίκαιου και της ελευθερίας για να ανακαλύψουν ώριμοι πια
άνθρωποι, θετικά και ψυχρά επιχειρήματα, δανεισμένα από τον πιο γνήσιο, πολιτικό,
στρατηγικό και εμπορικό καιροσκοπισμό και χάρη σε αυτά να ρίξουν την προτίμησή
τους όχι στο φτωχό, μικρό συγγενή της ευρωπαϊκής οικογένειας, αλλά στον ισχυρό
ακόμα αντίπαλό του.
Ο
Λαμαρτίνος είναι ένας από αυτούς. Στα 1854 στον πρόλογο της “Τούρκικης
ιστορίας” του, ρίχνοντας στη φωτιά αυτό που άλλοτε είχε λατρέψει τα βάζει με
τον Σατωμπριάν και με το Βύρωνα, που τους θεωρεί υπεύθυνους μιας λαθεμένης
σταυροφορίας και πολιτικής και καταδικάζει την άδικη και τρομοκρατική πυρπόληση
του Ναυαρίνου.
Θα
άξιζε εδώ να σημειωθεί ότι σαν αντάλλαγμα τω καλών του φιλολογικών υπηρεσιών, ο
Λαμαρτίνος πήρε τότε από το Σουλτάνο Αβδούλ Μετζίτ, όχι βέβαια χωρίς να υποβάλλει
ένα διακριτικό αίτημα… κάποιο κτηματάκι 200.000 στρεμμάτων στην περιοχή της
Σμύρνης…
Από
τον πρόλογο του Ροζέ Μιλλιέξ στο βιβλίο του Αντρέ Μωρουά : ΟΛΥΜΠΙΟΣ ή η ζωή του
Βίκτορ Ουγκώ. Εκδόσεις Δαίδαλος –Αθήνα 1956
